Câu hỏi:
Công ty cổ phần Dịch vụ Minh Long (Công ty Minh Long) mua vé máy bay cho ông Nguyễn Hà Thành là cán bộ của Công ty được cử đi công tác. Vé máy bay của ông Thành được tham dự quay thưởng của hãng hàng không và đã trúng thưởng 01 xe ô-tô Toyota Vios.
Vậy phần thưởng trong trường hợp này thuộc về Công ty Minh Long hay thuộc về ông Nguyễn Hà Thành?
Luật sư Cao Thị Hòa – Công ty Luật Vietthink
Trả lời:
Về vấn đề doanh nghiệp hỏi, Công ty Luật Vietthink xin trả lời như sau:
Theo quy định chung về hợp đồng dân sự (các Điều từ 388 đến 455 BLDS 2005), thì quan hệ nói trên có thể được xem xét là hợp đồng vì lợi ích của người thứ ba.
Theo khoản 5 Điều 406 Bộ luật Dân sự 2005: “Hợp đồng vì lợi ích của người thứ ba là hợp đồng mà các bên giao kết hợp đồng đều phải thực hiện nghĩa vụ và người thứ ba được hưởng lợi ích từ việc thực hiện nghĩa vụ đó”.
Như vậy, trong quan hệ này Công ty Minh Long và hãng hàng không là các bên giao kết hợp đồng, còn ông Thành là người thứ ba được hưởng lợi ích. Căn cứ Điều 406 BLDS thì Công ty Minh Long chỉ có nghĩa vụ mà không có lợi ích từ quan hệ hợp đồng này. Còn ông Thành mới là người được hưởng mọi lợi ích phát sinh. Trong đó, phần thưởng khuyến mại là chiếc xe Toyota Vios cũng là một khoản lợi ích mà ông Thành được hưởng.
Tuy nhiên, đây là hợp đồng vận chuyển hành khách, cho nên ngoài việc áp dụng các quy định chung về hợp đồng còn phải áp dụng các quy định chuyên biệt về hợp đồng vận chuyển hành khách được quy định trong BLDS.
Theo quy định tại Điều 527 BLDS 2005: “Hợp đồng vận chuyển hành khách là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên vận chuyển chuyên chở hành khách, hành lý đến địa điểm đã định theo thỏa thuận, còn hành khách phải thanh toán cước phí vận chuyển”.
Khoản 2 Điều 528 BLDS 2005 cũng quy định: “Vé là bằng chứng của việc giao kết hợp đồng vận chuyển hành khách giữa các bên”.
Căn cứ các quy định trên thì bên vận chuyển (hãng hàng không) và hành khách (ông Thành) mới là chủ thể của hợp đồng vận chuyển hành khách. Do vậy, ông Thành được thụ hưởng mọi lợi ích phát sinh từ hợp đồng vận chuyển hành khách, bao gồm cả phần thưởng của hãng hàng không.
Việc trao thưởng cho ông Thành cũng phù hợp với các quy định của pháp luật về khuyến mại. Theo khoản 6 Điều 92 Luật Thương mại 2005: “Bán hàng, cung ứng dịch vụ kèm theo việc tham dự các chương trình mang tính may rủi mà việc tham gia chương trình gắn liền với việc mua hàng hóa, dịch vụ và việc trúng thưởng dựa trên sự may mắn của người tham gia theo thể lệ và giải thưởng đã công bố”.
Trong trường hợp này, ông Thành là đối tượng trực tiếp tham gia dự thưởng từ việc quay số trúng thưởng của hãng hàng không dành cho hành khách, do vậy ông Thành là người được nhận giải thưởng trúng thưởng.
Như vậy, dù căn cứ vào quy định nào của pháp luật thì việc xác định ông Thành là người trực tiếp được nhận giải thưởng là hoàn toàn có cơ sở.
Tuy nhiên, vì Công ty Minh Long là người trả tiền mua vé máy bay cho ông Thành nên cũng cần xem xét mối quan hệ lợi ích giữa ông Thành và Công ty Minh Long liên quan đến phần thưởng. Ở đây có thể chia làm hai trường hợp.
- Trường hợp thứ nhất, nếu ông Thành là cán bộ thuộc diện Công ty phải chi trả chi phí đi lại bằng máy bay (theo Hợp đồng lao động, Quyết định bổ nhiệm hoặc Quy chế tài chính của Công ty), thì số tiền mua vé máy bay về bản chất là tiền của ông Thành, còn Công ty chỉ là người trả hộ, do vậy, Công ty Minh Long không có lợi ích gì liên quan đến phần thưởng.
- Trường hợp thứ hai, nếu ông Thành không thuộc diện cán bộ Công ty phải chi trả chi phí đi lại bằng máy bay và việc mua vé máy bay cho ông Thành đi công tác chỉ là khoản chi đột xuất, thì mặc dù ông Thành là hành khách đi máy bay nhưng người phải trả cước phí vận chuyển là Công ty Minh Long. Do vậy, Công ty Minh Long cũng là người có lợi ích liên quan đến phần thưởng. Quan hệ lợi ích này sẽ được giải quyết trên cơ sở thỏa thuận giữa các bên.
Luật sư Cao Thị Hòa – Công ty Luật Vietthink