Để thực hiện chủ trương tăng cường quản lý nhà nước đối với hoạt động kinh doanh vận tải bằng xe ô tô; cũng như tạo khung pháp lý cho việc ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực vận tải trong bối cảnh cách mạng 4.0, ngày 17/01/2020, Chính phủ đã chính thức ban hành Nghị định số 10/2020/NĐ-CP quy định về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô (“Nghị định 10/2020/NĐ-CP”) sau 12 lần sửa đổi, bổ sung Dự thảo.

Dưới đây là một số nội dung đáng chú ý của Nghị định 10/2020/NĐ-CP:

Thứ nhất, Nghị định 10/2020/NĐ-CP không bắt buộc taxi phải gắn hộp đèn trên nóc xe, kể cả taxi công nghệ như Grab, Be, Fast Go…. Theo đó, điểm b khoản 1 Điều 6 Nghị định 10/2020/NĐ-CP quy định: “Xe ôtô kinh doanh vận tải hành khách bằng taxi (bao gồm taxi thanh toán bằng đồng hồ và taxi có sử dụng công cụ thanh toán, kết nối bằng ứng dụng điện tử) được quyền lựa chọn gắn hộp đèn với chữ "TAXI" cố định trên nóc xe, với kính thước tối thiểu là 12 x 30 cm, hoặc niêm yết (dán cố định) cụm từ "XE TAXI" làm bằng vật liệu phản quang trên kính phía trước và kính phía sau xe””.

Thứ hai, Nghị định 10/2020/NĐ-CP đã bổ sung nhiều quy định quan trọng trong việc yêu cầu các phương tiện đáp ứng cơ sở vật chất, trang thiết bị trong kết nối, chia sẻ, liên thông toàn bộ dữ liệu giám sát hành trình, hình ảnh, ghi, lưu trữ lâu dài từ camera trên xe. Cụ thể:

- Đối với xe taxi sử dụng phần mềm để đặt xe, hủy chuyến, tính cước chuyến đi, khoản 3 Điều 6 Nghị định quy định trên xe phải có thiết bị kết nối trực tiếp với hành khách để đặt xe, hủy chuyến; Tiền cước chuyến đi được tính theo quãng đường xác định trên bản đồ số.

- Đối với việc trang bị camera, Điều 13, Điều 14 Nghị định quy định trước ngày 01/7/2021, xe ô-tô kinh doanh vận tải hành khách có sức chứa từ 9 chỗ (kể cả người lái xe) trở lên phải lắp camera bảo đảm ghi, lưu trữ hình ảnh trên xe (bao gồm cả lái xe) trong suốt quá trình xe tham gia giao thông; xe ô-tô kinh doanh vận tải hàng hóa bằng container, xe đầu kéo phải lắp camera bảo đảm ghi, lưu trữ hình ảnh của người lái xe trong suốt quá trình xe tham gia giao thông.

- Khoản 2 Điều 6 Nghị định cũng quy định Lái xe taxi sử dụng đồng hồ tính tiền phải in hóa đơn hoặc phiếu thu tiền cho hành khách khi kết thúc hành trình, đồng hồ tính tiền và thiết bị in phải được gắn cố định tại ví trí khách hàng dễ quan sát. Phiếu thu tiền phải có các thông tin tối thiểu như Tên đơn vị kinh doanh vận tải, biển kiểm soát xe, cự ly chuyến đi (km) và tổng số tiền hành khách phải trả. Kết thúc chuyến đi, doanh nghiệp, hợp tác xã sử dụng phần mềm tính tiền phải gửi (qua phần mềm) hóa đơn điện tử của chuyến đi cho hành khách, đồng thời gửi về cơ quan Thuế các thông tin của hóa đơn.

Thứ ba, Nghị định cũng quy định trường hợp xe ô-tô kinh doanh vận tải hành khách có hơn 70% tổng thời gian hoạt động trong một tháng tại địa phương nào thì phải thực hiện cấp phù hiệu địa phương đó; việc xác định tổng thời gian hoạt động được thực hiện thông qua dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình của xe (điểm c khoản 1 Điều 6 Nghị định 10/2020/NĐ-CP).

Thứ tư, Nghị định 10/2020/NĐ-CP quy định, xe ô tô kinh doanh vận tải khách du lịch có niên hạn sử dụng không quá 15 năm (tính từ năm sản xuất). Riêng xe ô tô kinh doanh vận tải hành khách du lịch có sức chứa dưới 9 chỗ (kể cả người lái) sử dụng hợp đồng điện tử có niên hạn sử dụng không quá 12 năm (tính từ năm sản xuất) (Khoản 1 Điều 13 Nghị định 10/2020/NĐ-CP).

Bên cạnh đó, Nghị định 10/2020/NĐ-CP cũng quy định về kinh doanh, điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô và việc cấp, thu hồi Giấy phép kinh doanh vận tải bằng xe ô tô, phù hiệu, biển hiệu; quy định về công bố bến xe,...

Trong bối cảnh việc ứng dụng công nghệ số vào lĩnh vực kinh doanh vận tải bằng xe ô tô ngày càng phổ biến và đa dạng, thì việc điều chỉnh khung pháp lý về điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô là một bước đi kịp thời và đúng đắn của Chính Phủ, góp phần tăng cường hiệu quả công tác quản lý của nhà nước, đảm bảo cạnh tranh bình đẳng giữa các doanh nghiệp kinh doanh vận tải và đảm bảo tốt nhất quyền lợi của khách hàng. 

Nghị định 10/2020/NĐ-CP chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 01/4/2020.