Kể từ ngày 02/05/2016, các dự án theo hình thức đối tác công tư (PPP) sẽ được ưu tiên sử dụng nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài.
Ngày 16/03/2016, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 16/2016/NĐ-CP về quản lý và sử dụng vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài. Nghị định này quy định cụ thể về vấn đề quản lý và sử dụng nguồn vốn nói trên của chính phủ nước ngoài, tổ chức quốc tế, tổ chức liên chính phủ hoặc liên quốc gia, tổ chức chính phủ được chính phủ nước ngoài ủy quyền cung cấp cho Nhà nước hoặc Chính phủ Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Nghị định đã quy định những lĩnh vực được ưu tiên sử dụng các nguồn vốn này bao gồm: Hỗ trợ thực hiện chương trình, dự án kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội; Hỗ trợ nghiên cứu xây dựng chính sách phát triển kinh tế - xã hội và tăng cường thể chế quản lý nhà nước; Hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực; Nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ.; Hỗ trợ bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu và tăng trưởng xanh… Đáng chú ý trong quy định này là các dự án đối tác công tư (PPP) cũng được ưu tiên tiếp cận với các nguồn vốn nói trên.
Quản lý tốt nguồn vốn ODA để tránh gây lãng phí.
Đối với mỗi loại hình vốn vay, Nghị định quy định rất rõ về nguyên tắc sử dụng các nguồn vốn nói trên. Với vốn ODA viện trợ không hoàn lại sẽ được ưu tiên sử dụng để thực hiện chương trình, dự án hỗ trợ xây dựng chính sách, phát triển thể chế, tăng cường năng lực con người; hỗ trợ trực tiếp cải thiện đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội, môi trường cho người dân, nhất là người nghèo ở các vùng nông thôn, miền núi, vùng đồng bào dân tộc; phát triển y tế, giáo dục, nghiên cứu khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo; chuẩn bị chương trình, dự án sử dụng vốn vay ODA, vốn vay ưu đãi và dự án PPP. Vốn vay ODA được ưu tiên sử dụng để chuẩn bị và thực hiện chương trình, dự án không có khả năng thu hồi vốn trực tiếp; chương trình, dự án thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách nhà nước có khả năng tạo nguồn thu để phục vụ lợi ích kinh tế - xã hội. Vốn vay ưu đãi được ưu tiên sử dụng để thực hiện chương trình, dự án có khả năng thu hồi vốn… Việc quy định những nguyên tắc này nhằm sử dụng nguồn vốn ưu đại trên một cách hiệu quả và đúng với mục đích của nhà tài trợ mong muốn.
Ngoài ra, Nghị định cũng quy định chi tiết về việc lập, thẩm định, quyết định chủ trương đầu tư và thành lập, phê duyệt dự án đầu tư có sử dụng nguồn vốn ODA và vốn vay ưu đãi của nhà tài trợ nước ngoài. Nghị định này có hiệu lực từ ngày 02/05/2016; thay thế Nghị định số 38/2013/NĐ-CP ngày 23/04/2013.
Lương Ngọc Quang - Công ty Luật Vietthink