Ngày 19/12/2024, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã ban hành Thông tư số 35/2024/TT-BTNMT về quy trình kỹ thuật thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải sinh hoạt (Thông tư 35). Thông tư được ban hành nhằm đảm bảo công tác vệ sinh môi trường, an toàn lao động và phòng ngừa những sự cố về môi trường trong công tác thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt.
Về phạm vi điều chỉnh, Thông tư này quy định về quy trình kỹ thuật thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH) từ hộ gia đình, cá nhân đã được phân loại, trong đó có các quy trình kỹ thuật thu gom, vận chuyển và xử lý CTRSH bao gồm:
- Các quy trình kỹ thuật thu gom, vận chuyển CTRSH;
- Các quy trình kỹ thuật vận hành trạm phân loại chất thải có khả năng tái sử dụng, tái chế và trung chuyển CTRSH;
- Các quy trình kỹ thuật xử lý CTRSH.
Trong đó có các nội dung quy định đáng chú ý về quy trình kỹ thuật vận hành cơ sở đốt chất thải rắn sinh hoạt thu hồi năng lượng để phát điện và cơ sở đốt chất thải rắn sinh hoạt không thu hồi năng lượng. Bài viết này chỉ đề cập đến một số quy định đáng lưu ý liên quan đến quy trình kỹ thuật xử lý CTRSH đối với các cơ sở đốt CTRSH thu hồi năng lượng để phát điện và cơ sở đốt CTRSH không thu hồi năng lượng được quy định tại Chương IV của Thông tư:
1. Các yêu cầu chung về bảo vệ môi trường trong thu gom, vận chuyển, xử lý CTRSH
Theo Điều 4 Thông tư 35, ngoài các yêu cầu chung về bảo vệ môi trường, Thông tư cũng đặt ra các yêu cầu về bảo vệ môi trường trong thu gom, vận chuyển CTRSH và yêu cầu đối với cơ sở tiếp nhận CTRSH, cụ thể:
Yêu cầu chung:
- Đảm bảo vệ sinh môi trường, an toàn lao động, an toàn giao thông theo quy định;
- Ban hành, tổ chức thực hiện kế hoạch phòng ngừa ứng phó sự cố hóa chất, chất thải, cháy nổ và các sự cố khác theo quy định;
- Khuyến khích đầu tư, đổi mới các mô hình, công nghệ, giải pháp kỹ thuật tiên tiến, hiện đại, thân thiện môi trường; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin;
- Chấp hành đầy đủ các yêu cầu về bảo vệ môi trường khác theo quy định.
Yêu cầu về bảo vệ môi trường trong thu gom, vận chuyển CTRSH:
- Đảm bảo tiếp nhận, vận chuyển CTRSH theo đúng chủng loại, lịch trình được phân công;
- Đảm bảo thu gom toàn bộ CTRSH tại vị trí thu gom theo quy định;
- Không tiếp nhận, vận chuyển chất thải vượt quá tải trọng hoặc thể tích chứa của phương tiện. Che phủ kín đối với phương tiện trong trường hợp không có nắp đậy khi di chuyển;
- Kịp thời khắc phục sự cố trong quá trình vận chuyển chất thải nguy hại và thông báo cho người có thẩm quyền theo quy định.
Yêu cầu về bảo vệ môi trường đối với cơ sở tiếp nhận CTRSH:
- Bố trí khu vực tiếp nhận CTRSH có đủ diện tích cho phương tiện dừng chờ đổ chất thải và phù hợp với khả năng tiếp nhận, công suất xử lý của cơ sở; hạn chế tối đa phát tán ô nhiễm, mùi và xâm nhập của côn trùng;
- Chuyển giao chất thải có khả năng tái sử dụng, tái chế sau phân loại cho tổ chức, cá nhân có chức năng thu gom, vận chuyển, sử dụng phế liệu làm nguyên liệu sản xuất hoặc tự xử lý theo quy định;
- Vận hành cơ sở tiếp nhận CTRSH không vượt quá công suất thiết kế; bảo đảm xử lý hết lượng CTRSH tiếp nhận theo hợp đồng đã ký kết;
- Chất thải phát sinh phải được thu gom, xử lý đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường hoặc chuyển giao xử lý theo quy định.
2. Quy định về quy trình kỹ thuật vận hành cơ sở đốt chất rắn sinh hoạt để thu hồi năng lượng để phát điện
Theo Điều 16 Thông tư 35, quy trình kỹ thuật về vận hành cơ sở đốt CTRSH thu hồi năng lượng để phát điện (đốt rác phát điện) được quy định từ công tác chuẩn bị (i), tiếp nhận và sơ chế CTRSH (ii), vận hành lò đốt chất thải sinh hoạt, hệ thống xử lý chất thải, hệ thống xử lý sơ bộ tro bay và thu gom xỉ đáy lò (iii), vận hành hệ thống phát điện (iv), vận hành hệ thống xử lý cấp nước (v), thu gom, xử lý nước thải (vi), và kết thúc ca làm việc (vii).
(i) Trong công tác chuẩn bị:
Thông tư đặt ra các yêu cầu về bố trí người lao động; chuẩn bị dụng cụ bảo hộ lao động; chuẩn bị vật liệu, hóa chất vận hành lò đốt, hệ thống xử lý khí thải, nước thải, tro bay,…; kiểm tra các máy móc, thiết bị tại khu vực tiếp nhận và sơ chế CTRSH ,…
(ii) Trong công tác tiếp nhận và sơ chế CTRSH:
Thông tư đặt ra yêu cầu về kiểm tra lệnh vận chuyển; hướng dẫn phương tiện vận chuyển đổ chất thải vào hầm lưu giữ chất thải, ủ CTRSH tại hầm lưu giữ, đảo trộn chất thải thường xuyên bằng gầu ngoạm trong quá trình ủ để giảm độ ẩm và tăng nhiệt lượng riêng; loại bỏ chất thải không có khả năng đốt.
(iii) Trong công tác vận hành lò đốt CTRSH, hệ thống xử lý khí thải, hệ thống xử lý sơ bộ tro bay và thu gom xỉ đáy lò:
Các yêu cầu về nạp CTRSH đạt yêu cầu về độ ẩm và nhiệt lượng; vận hành lò đốt đúng quy trình, công suất thiết kế; vận hành hệ thống xử lý khí thải để xử lý bụi đảm bảo khí thải sau xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật về môi trường theo quy định; kiểm soát, làm ẩm tro xỉ đáy lò nhằm giảm thiểu phát sinh bụi,…; bổ sung hợp chất tạo phức vào tro bay để hạn chế phát tán kim loại nặng trong tro bay ra môi trường,… được đặt ra trong công tác vận hành lò đốt, hệ thống xử lý khí thải, xử lý sơ bộ tro bay và thu gom xỉ đáy lò.
(iv) Trong công tác vận hành hệ thống phát điện:
Đây là các yêu cầu đặc thù đối với cơ sở xử lý CTRSH có thu hồi năng lượng để phát điện, theo đó các cơ sở này phải vận hành hệ thống cấp hơi quá nhiệt cho tuabin phát điện đúng quy trình, công suất thiết kế; ngưng tụ, tuần hoàn tái sử dụng hơi nước áp suất để cấp cho lò hơi.
(v) Trong công tác vận hành hệ thống xử lý nước cấp:
Yêu cầu đặt ra đối với cơ sở đốt CTRSH thu hồi năng lượng để phát điện trong công tác vận hành hệ thống xử lý nước cấp là bơm nước về hệ thống xử lý nước cấp; xử lý nước cấp đảm bảo chất lượng phục vụ hoạt động của cơ sở; làm mềm nước (khử khoáng) để cấp nước cho nồi hơi; thu gom, lưu giữ, xử lý bùn thải phát sinh từ hệ thống xử lý nước cấp theo quy định.
(vi) Trong công tác thu gom, xử lý nước thải:
Thông tư yêu cầu thu gom nước thải từ các nguồn phát sinh về hệ thống xử lý nước thải hoặc chuyển giao để xử lý theo quy định; xử lý nước thải bằng phương pháp hóa lý kết hợp sinh học, lắng lọc,… để tái sử dụng hoặc thải ra môi trường theo quy định; thu gom, lưu giữ, phân định và xử lý bùn thải phát sinh từ hệ thống xử lý nước thải.
(vii) Khi kết thúc ca làm việc:
Yêu cầu về kiểm kê, kiểm tra, bàn giao máy móc, thiết bị, vật liệu, dụng cụ lao động cho ca tiếp theo; vệ sinh, tập kết phương tiện, dụng cụ lao động vào vị trí; vệ sinh môi trường, máy móc thiết bị; quét dọn chất thải; thống kê, báo cáo thông tin, số liệu xử lý CTRSH theo quy định,…được đặt ra khi kết thúc ca làm việc.
3. Quy định về quy trình kỹ thuật vận hành cơ sở đốt CTRSH không thu hồi năng lượng
Đối với cơ sở đốt CTRSH không thu hồi năng lượng, quy định về quy trình kỹ thuật vận hành tại Điều 18 Thông tư 35 về cơ bản đặt ra các yêu cầu tương tự như đối với quy định về quy trình kỹ thuật vận hành cơ sở đốt CTRSH thu hồi năng lượng để phát điện (ngoại trừ nội dung vận hành hệ thống phát điện và xử lý nước cấp dành riêng cho các cơ sở đốt CTRSH để phát điện). Trong đó cũng đặt ra các tiêu chuẩn về quy trình kỹ thuật trong công tác chuẩn bị (i), tiếp nhận và sơ chế CTRSH (ii), vận hành lò đốt CTRSH, hệ thống xử lý khí thải, hệ thống thu hồi tro bay, thu gom xỉ đáy lò (iii), thu gom, xử lý nước thải (iv), kết thúc ca làm việc (v).
Các quy định về quy trình kỹ thuật vận hành cơ sở đốt CTRSH có ý nghĩa rất lớn trong việc hoàn thiện khung pháp lý về bảo vệ môi trường và chuyển đổi năng lượng tại Việt Nam. Thông tư đã đặt ra những tiêu chuẩn ban đầu để cơ quan Nhà nước có thẩm quyền nhận định và đánh giá về việc tuân thủ các tiêu chuẩn về kỹ thuật và công tác bảo vệ môi trường đối với các dự án có yếu tố nhạy cảm về môi trường như các dự án xử lý chất thải rắn sinh hoạt.
Thông tư 35/2024/TT-BTNMT sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 03/02/2025. UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương sẽ xem xét, quyết định áp dụng quy trình kỹ thuật thu gom, vận chuyển, xử lý CTRSH thuộc phạm vi quản lý phù hợp với nội dung quy định tại Thông tư này, đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường theo quy định.
LS. Nguyễn Thanh Hà - Nguyễn Thị Hương
Công ty Luật TNHH Vietthink
#dienrac #quytrinhxuly #chatthairansinhhoat #nangluongtaitao #wte #bvmt #baovemoitruong #vietthink