Để đáp ứng các tiêu chuẩn nâng hạng thị trường chứng khoán từ cận biên lên mới nổi thứ cấp theo tiêu chí của FTSE Russell, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 68/2024/TT-BTC ngày 18/9/2024 sửa đổi, bổ sung một số điều của các Thông tư quy định về giao dịch chứng khoán trên hệ thống giao dịch chứng khoán; bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán; hoạt động của công ty chứng khoán và công bố thông tin trên thị trường chứng khoán (“Thông tư 68/2024/TT-BTC”).
Việc ban hành Thông tư 68/2024/TT-BTC là nỗ lực để cụ thể hóa quyết tâm của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ phát triển thị trường chứng khoán năm 2024 là: “Chúng ta quyết tâm phải nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ cận biên lên mới nổi trong năm 2025”. Các điểm nổi bật của Thông tư 68/2024/TT-BTC, bao gồm việc cho phép nhà đầu tư nước ngoài là tổ chức mua cổ phiếu không yêu cầu có đủ tiền khi đặt lệnh và lộ trình công bố thông tin bằng tiếng Anh đối với tổ chức niêm yết, công ty đại chúng. Cụ thể:
1. Nhà đầu tư nước ngoài là tổ chức được đặt lệnh mua cổ phiếu không yêu cầu đủ tiền
Theo khoản 1 Điều 1 Thông tư 68/2024/TT-BTC (sửa đổi, bổ sung điểm a khoản 1 Điều 7 Thông tư 120/2020/TT-BTC) thì nhà đầu tư phải có đủ tiền khi đặt lệnh mua chứng khoán, ngoại trừ 02 trường hợp: (1) Nhà đầu tư giao dịch ký quỹ theo quy định tại Điều 9 Thông tư 120/2020/TT-BTC; (2) Tổ chức thành lập theo pháp luật nước ngoài tham gia đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam (NĐTNN) mua cổ phiếu không yêu cầu có đủ tiền khi đặt lệnh theo quy định tại Điều 9a Thông tư 120/2020/TT-BTC.
Theo khoản 2 Điều 1 Thông tư 68/2024/TT-BTC (bổ sung Điều 9a vào Thông tư số 120/2020/TT-BTC), Công ty chứng khoán (CTCK) thực hiện đánh giá rủi ro thanh toán của NĐTNN là tổ chức để xác định mức tiền phải có khi đặt lệnh mua cổ phiếu (nếu có) theo thỏa thuận giữa CTCK và NĐTNN. Trường hợp NĐTNN là tổ chức không thanh toán đủ tiền cho giao dịch mua cổ phiếu, nghĩa vụ thanh toán giao dịch thiếu tiền được chuyển cho CTCK nơi NĐTNN là tổ chức đặt lệnh thông qua tài khoản tự doanh. Việc bù trừ, thanh toán giao dịch mua cổ phiếu được thực hiện theo quy định pháp luật và quy chế của Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (“VSDC”).
Về hạn mức đầu tư của CTCK, theo khoản 3 Điều 3 Thông tư 68/2024/TT-BTC đã có giới hạn như sau: “Trường hợp công ty chứng khoán thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều 9a Thông tư số120/2020/TT-BTC dẫn đến vượt quá hạn mức đầu tư quy định tại khoản 4 Điều này, công ty chứng khoán không được tiếp tục nhận lệnh mua cổ phiếu không yêu cầu có đủ tiền của nhà đầu tư nước ngoài là tổ chức cho đến khi đáp ứng hạn mức đầu tư và phải áp dụng các biện pháp cần thiết trong thời hạn tối đa 1 năm để tuân thủ hạn mức đầu tư”.
2. Lộ trình áp dụng Công bố thông tin đồng thời bằng tiếng Anh của Công ty đại chúng
Trước đây theo Thông tư 96/2020/TT-BTC, việc công bố thông tin bằng tiếng Việt và tiếng Anh chỉ áp dụng bắt buộc đối với SGDCK, VSDC mà không áp dụng bắt buộc đối với các tổ chức niêm yết (TCNY), công ty đại chúng (CTĐC). Tuy nhiên, theo Thông tư 68/2024/TT-BTC thì TCNY, CTĐC thực hiện công bố thông tin đồng thời bằng tiếng Anh theo lộ trình như sau:
- TCNY, CTĐC quy mô lớn công bố thông tin định kỳ đồng thời bằng tiếng Anh kể từ ngày 01/01/2025.
- TCNY, CTĐC quy mô lớn công bố thông tin bất thường, công bố thông tin theo yêu cầu và công bố thông tin về các hoạt động khác của CTĐC đồng thời bằng tiếng Anh kể từ ngày 01/01/2026.
- CTĐC không thuộc đối tượng trên thực hiện công bố thông tin định kỳ đồng thời bằng tiếng Anh kể từ ngày 01/01/2027 và công bố thông tin bất thường, công bố thông tin theo yêu cầu và công bố thông tin về các hoạt động khác của CTĐC đồng thời bằng tiếng Anh kể từ ngày 01/01/2028.
Thông tư 68/2024/TT-BTC có hiệu lực thi hành từ ngày 02/11/2024. Những điều chỉnh của Thông tư 68/2024/TT-BTC được đánh giá là khả thi, kịp thời và sẽ tác động tích cực đến quá trình xem xét nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam.
Lương Đình Thiện - Công ty Luật TNHH Vietthink