Luật Nhà ở 2014 đã tạo một bước chuyển mới mang tính đột phá khi mở rộng quyền mua nhà của cá nhân nước ngoài. So với Nghị quyết số 19/2008/QH12, Luật Nhà ở sửa đổi đang mở thêm lối ra cho thị trường bất động sản trong thời gian tới.
Thứ nhất, Luật Nhà ở 2014 đã mở rộng hơn về đối tượng người nước ngoài được mua nhà tại Việt Nam.
Theo đó, cá nhân nước ngoài chỉ cần được phép nhập cảnh vào Việt Nam và không thuộc diện được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ ngoại giao, lãnh sự là được phép mua nhà ở tại Việt Nam. Trong khi trước đó, theo Nghị quyết 19/2008/QH12, cá nhân nước ngoài phải đang sinh sống tại Việt Nam, cư trú tại Việt Nam từ 01 năm trở lên và không thuộc diện được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ ngoại giao, lãnh sự mới được phép sở hữu nhà ở tại Việt Nam. Quy định mở rộng đối tượng như vậy giúp các cá nhân nước ngoài an tâm hơn khi tới Việt Nam sinh sống, học tập và làm việc.
Thứ hai, pháp luật cũng mở rộng về loại hình nhà ở được sở hữu tại Việt Nam.
Nếu như Nghị quyết 19/2008/QH12 chỉ cho phép cá nhân nước ngoài được sở hữu căn hộ chung cư trong dự án phát triển nhà ở thương mại, thì Luật Nhà ở 2014 cho phép cá nhân nước ngoài được sở hữu căn hộ chung cư và nhà ở riêng lẻ trong dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại.
Thứ ba, thời gian sở hữu nhà ở của người nước ngoài tại Việt Nam được tăng lên đáng kể.
Cá nhân nước ngoài không chỉ được sở hữu tối đa 50 năm kể từ ngày được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở mà còn có thể được gia hạn thêm nếu có nhu cầu, thay vì chỉ được sở hữu tối đa 50 năm kể từ ngày được cấp giấy chứng nhận và không được gia hạn như theo Nghị quyết 19/2008/QH12.
Thứ tư, quyền sở hữu nhà ở cho người nước ngoài cũng được mở rộng.
Theo Luật Nhà ở mới, với tư cách là chủ sở hữu nhà ở, cá nhân nước ngoài được hưởng các quyền như công dân Việt Nam, bao gồm quyền được mua, thuê, cho thuê lại, góp vốn bằng nhà ở, quyền bán lại nhà ở sau khi đã được cấp giấy chứng nhận… Tuy nhiên, vì lí do an ninh, quốc phòng, người nước ngoài khi mua nhà tại Việt Nam sẽ phải tuân thủ một số quy định của pháp luật về số lượng căn hộ, nhà ở được phép sở hữu và thời hạn sở hữu nhà ở.
Qua 9 tháng thực thi quy định về quyền mua nhà ở của người nước ngoài tại Luật Nhà ở 2014, đã có khoảng 1.000 người nước ngoài đặt chỗ mua nhà ở các dự án bất động sản ở TP.HCM. Theo báo cáo của Bộ Xây dựng gửi VCCI ngày 22/03/2016, tính đến thời điểm báo cáo, đã có 403 người nước ngoài được cấp giấy sở hữu nhà ở tại Việt Nam. Những con số trên đây tuy chưa phải là con số chính thức cuối cùng của năm 2015 về số lượng người nước ngoài sở hữu nhà ở hoặc đặt chỗ mua nhà trong các dự án bất động sản trên cả nước, nhưng rõ ràng, nếu so với 126 trường hợp người nước ngoài mua nhà ở tại Việt Nam trong 05 năm thực hiện Nghị quyết 19/2008/NQ12 thì đây thật sự là bước đột phá rất lớn.
Kì tiếp: Người nước ngoài mua nhà tại Việt Nam: …đến bất cập trong hướng dẫn thi hành.
Luật sư Đinh Tiến Hoàng – Công ty Luật TNHH Vietthink