Bài viết này trình bày các quy định pháp lý và yêu cầu thủ tục liên quan đến việc nộp đơn khiếu nại trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, bao gồm hình thức, nội dung bắt buộc của đơn, quy trình xử lý đơn không hợp lệ, hậu quả pháp lý nếu không sửa đổi đúng hạn, và việc chuyển hồ sơ khiếu nại đến cơ quan có thẩm quyền. Các quy định được phân tích nhằm làm rõ ý nghĩa pháp lý và đảm bảo quyền lợi của người khiếu nại trong quá trình giải quyết tranh chấp.
1. Người có quyền khiếu nại:
| Đối tượng quyền sở hữu công nghiệp | Giai đoạn | Chủ thể có quyền khiếu nại | Loại đơn có thể khiếu nại |
| Sáng chế Giải pháp hữu ích | Xác lập quyền | Người nộp đơn Hoặc Tổ chức, cá nhân có quyền, lợi ích liên quan trực tiếp | - Đơn đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích;
- Đơn sửa đổi, bổ sung đơn đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích;
- Đơn ghi nhận chuyển nhượng đơn đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích.
|
| Sau cấp văn bằng | - Đơn duy trì hiệu lực bằng độc quyền sáng chế, bằng độc quyền giải pháp hữu ích;
- Đơn sửa đổi bằng độc quyền sáng chế, bằng độc quyền giải pháp hữu ích;
- Đơn chấm dứt hoặc hủy bỏ hiệu lực bằng độc quyền sáng chế, bằng độc quyền giải pháp hữu ích;
- Đơn đăng ký hợp đồng chuyển giao quyền sở hữu công nghiệp.
|
| Kiểu dáng công nghiệp | Xác lập quyền | Người nộp đơn Hoặc Tổ chức, cá nhân có quyền, lợi ích liên quan trực tiếp | - Đơn đăng ký kiểu dáng công nghiệp;
- Đơn sửa đổi, bổ sung đơn đăng ký kiểu dáng công nghiệp;
- Đơn ghi nhận chuyển nhượng đơn đăng ký kiểu dáng công nghiệp.
|
| Sau cấp văn bằng | - Đơn gia hạn hiệu lực bằng độc quyền kiểu dáng công nghiệp;
- Đơn sửa đổi bằng độc quyền kiểu dáng công nghiệp;
- Đơn chấm dứt hoặc hủy bỏ hiệu lực bằng độc quyền kiểu dáng công nghiệp;
- Đơn đăng ký hợp đồng chuyển giao quyền sở hữu công nghiệp.
|
| Nhãn hiệu | Xác lập quyền | Người nộp đơn Hoặc Tổ chức, cá nhân có quyền, lợi ích liên quan trực tiếp | - Đơn đăng ký nhãn hiệu;
- Đơn sửa đổi, bổ sung đơn đăng ký nhãn hiệu;
- Đơn ghi nhận chuyển nhượng đơn đăng ký nhãn hiệu.
|
| Sau cấp văn bằng | - Đơn gia hạn hiệu lực Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu;
- Đơn sửa đổi Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu;
- Đơn chấm dứt hoặc hủy bỏ hiệu lực Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu;
- Đơn đăng ký hợp đồng chuyển giao quyền sở hữu công nghiệp.
|
| Chỉ dẫn địa lý | Xác lập quyền | Người nộp đơn Hoặc Tổ chức, cá nhân có quyền, lợi ích liên quan trực tiếp | - Đơn đăng ký chỉ dẫn địa lý;
- Đơn sửa đổi, bổ sung đơn đăng ký chỉ dẫn địa lý.
|
| Sau cấp văn bằng | - Đơn sửa đổi Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý;
- Đơn chấm dứt hoặc hủy bỏ hiệu lực Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý.
|
| Thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn. | Xác lập quyền | Người nộp đơn Hoặc Tổ chức, cá nhân có quyền, lợi ích liên quan trực tiếp | - Đơn đăng ký thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn;
- Đơn sửa đổi, bổ sung đơn đăng ký thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn;
- Đơn ghi nhận chuyển nhượng đơn đăng ký thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn.
|
| Sau cấp văn bằng | - Đơn sửa đổi Giấy chứng nhận đăng ký thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn;
- Đơn chấm dứt hoặc hủy bỏ hiệu lực Giấy chứng nhận đăng ký thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn;
- Đơn đăng ký hợp đồng chuyển giao quyền sở hữu công nghiệp.
|
2. Đối tượng bị khiếu nại:
Các quyết định, thông báo có thể bị khiếu nại là những văn bản chính thức do Cục Sở hữu trí tuệ ban hành, không bao gồm những thông báo chỉ mang tính chất cung cấp thông tin hoặc yêu cầu bổ sung hồ sơ (vì những thông báo này không phải là quyết định hành chính).
Quyết định hành chính là văn bản do cơ quan nhà nước hoặc người có thẩm quyền ban hành trong quá trình quản lý hành chính, được áp dụng một lần đối với một hoặc một số đối tượng cụ thể.
| 🗂 Phân loại | 📄 Loại văn bản | ✅❌ Có thể khiếu nại? |
| Thông báo cung cấp thông tin hoặc yêu cầu bổ sung hồ sơ: | - Thông báo kết quả thẩm định;
- Thông báo hồ sơ còn thiếu sót;
- Yêu cầu sửa đổi, bổ sung tài liệu;
- Thông báo Dự định từ chối đơn;
- Thông báo tạm thời từ chối bảo hộ nhãn hiệu quốc tế;
- Thông báo từ chối bảo hộ kiểu dáng công nghiệp quốc tế.
| ❌ Không |
| Giai đoạn tiếp nhận đơn: | - Thông báo từ chối tiếp nhận đơn
| ✅ Có |
| Giai đoạn thẩm định hình thức: | - Quyết định chấp nhận đơn hợp lệ;
- Quyết định từ chối chấp nhận đơn.
| ✅ Có |
| Giai đoạn xử lý các yêu cầu liên quan đến đơn: | - Thông báo chấp nhận hoặc từ chối yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn;
- Thông báo chấp nhận hoặc từ chối yêu cầu chuyển đổi đơn;
- Thông báo chấp nhận hoặc từ chối yêu cầu thay đổi người nộp đơn;
- Thông báo chấp nhận hoặc từ chối yêu cầu rút đơn;
| ✅ Có |
| Giai đoạn thẩm định nội dung: | - Quyết định từ chối cấp văn bằng bảo hộ;
- Quyết định cấp văn bằng bảo hộ.
| ✅ Có |
| Đối với đơn đăng ký bảo hộ quốc tế chỉ định Việt Nam: | - Quyết định từ chối chấp nhận bảo hộ kiểu dáng công nghiệp đăng ký quốc tế;
- Quyết định từ chối chấp nhận bảo hộ nhãn hiệu đăng ký quốc tế;
- Quyết định chấp nhận bảo hộ kiểu dáng công nghiệp đăng ký quốc tế;
- Quyết định chấp nhận bảo hộ nhãn hiệu đăng ký quốc tế.
| ✅ Có |
| Đối với các yêu cầu giai đoạn sau khi cấp văn bằng bảo hộ: | - Quyết định cấp phó bản văn bằng bảo hộ;
- Quyết định cấp lại văn bằng bảo hộ;
- Quyết định từ chối cấp phó bản văn bằng bảo hộ;
- Quyết định từ chối cấp lại văn bằng bảo hộ;
- Thông báo về việc duy trì hiệu lực văn bằng bảo hộ;
- Quyết định từ chối duy trì hiệu lực văn bằng bảo hộ;
- Quyết định gia hạn hiệu lực văn bằng bảo hộ;
- Quyết định từ chối gia hạn hiệu lực văn bằng bảo hộ;
- Quyết định sửa đổi văn bằng bảo hộ;
- Quyết định từ chối yêu cầu sửa đổi văn bằng bảo hộ;
- Quyết định chấm dứt hoặc hủy bỏ một phần hoặc toàn bộ hiệu lực văn bằng bảo hộ;
- Thông báo từ chối chấm dứt/hủy bỏ hiệu lực văn bằng bảo hộ;
- Quyết định, thông báo về việc xử lý đơn yêu cầu chấm dứt, hủy bỏ hiệu lực đăng ký quốc tế nhãn hiệu.
| ✅ Có |
| Khác | - Quyết định hành chính liên quan đến đại diện sở hữu công nghiệp, giám định sở hữu công nghiệp, chuyển giao quyền sở hữu công nghiệp;
- Quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu của Cục Sở hữu trí tuệ;
- Các quyết định, thông báo và hành vi khác đáp ứng điều kiện là Quyết định hành chính, Hành vi hành chính.
| ✅ Có |
3. Những nội dung sau đây sẽ không được chấp nhận trong quá trình giải quyết khiếu nại:
Không chấp nhận yêu cầu thay đổi nội dung của đơn đăng ký đang bị khiếu nại, trừ trường hợp điều ước quốc tế mà Việt Nam tham gia có quy định khác.
📌 Ví dụ về những thay đổi không được chấp nhận:
- Sửa đổi bản mô tả sáng chế (bao gồm yêu cầu bảo hộ);
- Yêu cầu sửa đổi bộ ảnh chụp hoặc bộ bản vẽ và bản mô tả kiểu dáng công nghiệp;
- Yêu cầu sửa đổi mẫu nhãn hiệu và danh mục hàng hoá,dịch vụ mang nhãn hiệu;
- Yêu cầu sửa đổi tên sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý và bản mô tả tính chất đặc thù của sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý và bản đồ khu vực địa lý tương ứng với chỉ dẫn địa lý đối với đơn đăng ký chỉ dẫn địa lý.
Không được khiếu nại dựa trên những tình tiết đã tồn tại nhưng không được phát hiện trong quá trình thẩm định, và chỉ được biết sau khi đã có quyết định cấp hoặc từ chối cấp văn bằng bảo hộ.
🔁 Ngoại lệ:
Nếu người khiếu nại không phải là người nộp đơn hoặc người yêu cầu xác lập quyền, nhưng có tình tiết mới do người thứ ba cung cấp, và tình tiết đó có thể ảnh hưởng đến kết quả giải quyết khiếu nại, thì:
➡️ Cục Sở hữu trí tuệ có thể tiến hành thẩm định lại nội dung liên quan đến tình tiết mới, theo trình tự thẩm định đơn như ban đầu.
4. Thời hiệu khiếu nại:
Thời hiệu khiếu nại lần đầu: Là 90 ngày, kể từ ngày người khiếu nại nhận được hoặc biết được quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính mà mình cho là trái pháp luật, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp.
Thời hiệu khiếu nại lần hai: Là 30 ngày, kể từ ngày hết thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu mà khiếu nại không được giải quyết, hoặc kể từ ngày người khiếu nại nhận được quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu nhưng không đồng ý với quyết định đó.
5. Người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại:
Khiếu nại lần đầu: Người có thẩm quyền giải quyết là Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ.
Khiếu nại lần hai: Người có thẩm quyền giải quyết là Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ.
6. Đơn khiếu nại:
Đơn khiếu nại theo mẫu.
Tài liệu, chứng cứ bắt buộc kèm theo đơn khiếu nại:
- Bản sao Quyết định hoặc Thông báo bị khiếu nại do Cục Sở hữu trí tuệ ban hành;
- Bản sao Đơn đăng ký sở hữu công nghiệp liên quan đến Quyết định hoặc Thông báo nêu trên (đối với khiếu nại lần hai);
- Hoặc: Tài liệu có thông tin chỉ dẫn đến các văn bản nêu trên;
- Nếu là khiếu nại lần hai: Bản sao Quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu;
Chứng cứ bổ sung:
- Các bằng chứng hoặc vật chứng làm rõ lập luận khiếu nại;
- Chứng cứ có thể bổ sung trong vòng 01 tháng kể từ ngày nộp đơn khiếu nại.
Trường hợp nộp đơn qua đại diện hợp pháp: Đơn phải kèm theo văn bản ủy quyền;
7. Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại:
| Giai đoạn | Nội dung | Chi tiết | |
| Thụ lý đơn: | Thời hạn: | Trong 10 ngày từ khi nhận đơn: 🔹 Thông báo không thụ lý (nêu lý do); hoặc 🔹 Thông báo thụ lý (nêu ngày thụ lý, phí thẩm định/tra cứu nếu có, thời hạn nộp phí: 01 tháng). | |
| Các trường hợp không thụ lý: | Thuộc ít nhất một trong chín trường hợp được liệt kê dưới dây: - Không đúng đối tượng;
- Không liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khiếu nại;
- Hình thức, nội dung đơn khiếu nại không được nộp theo đúng quy định;
- Hết thời hiệu trừ khi thuộc trường hợp sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan;
- Đã có quyết định giải quyết khiếu nại lần hai;
- Đã được Tòa án thụ lý hoặc đã được giải quyết bằng bản án, quyết định của Tòa án, trừ trường hợp có quyết định đình chỉ giải quyết vụ án hành chính của Tòa án;
- Người khiếu nại tiếp tục khiếu nại khi đã hết thời hạn 30 ngày kể từ ngày có quyết định đình chỉ việc giải quyết khiếu nại;
- Không chỉ ra yếu tố trái pháp luật của quyết định, thông báo, hành vi bị khiếu nại và chỉ có yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn là đối tượng của quyết định, thông báo đó;
- Thuộc phạm vi bí mật nhà nước.
| |
| Thông báo thụ lý + yêu cầu nộp phí (nếu có): | Ghi rõ thời hạn 01 tháng để nộp phí. => Không nộp phí đúng hạn => Đơn được giải quyết dựa trên tài liệu hiện có. | |
| Giải quyết khiếu nại lần đầu: | Thời hạn: | - 30 ngày kể từ ngày thụ lý.
- Nếu vụ việc phức tạp → tối đa 45 ngày.
- Trường hợp cần xác minh, thu thập thêm chứng cứ → Tạm ngừng tính thời hạn trong thời gian chờ xác minh→ Phải thông báo bằng văn bản cho người khiếu nại.
- Khi cơ quan quản lý nhà nước về quyền sở hữu công nghiệp tiến hành thẩm định lại (tức là các vụ việc khiếu nại phức tạp hoặc có tình tiết mới), thời gian tiến hành thẩm định lại không được tính vào thời hạn giải quyết khiếu nại.
- Nếu người khiếu nại sửa đổi hoặc bổ sung hồ sơ theo yêu cầu của cơ quan giải quyết khiếu nại, thì thời gian người khiếu nại thực hiện việc sửa đổi, bổ sung đó cũng không tính vào thời hạn giải quyết.
| |
| Lấy ý kiến bên liên quan | 🕐 01 tháng để bên liên quan phản hồi; 🕐 02 tháng để người khiếu nại phản hồi ý kiến của bên liên quan (nếu có). 🕐 Nếu không phản hồi đúng hạn → giải quyết trên hồ sơ. | |
| Thẩm định lại (nếu vụ việc phức tạp) | Có thể tiến hành thẩm định lại theo yêu cầu hoặc chủ động: 🔹 Tham khảo ý kiến chuyên gia/Hội đồng tư vấn; 🔹 Hội đồng làm việc tập thể, biểu quyết đa số; 🔹 Không gồm người đã tham gia ban hành/thẩm định hồ sơ bị khiếu nại. | |
| Đối thoại giữa các bên (nếu cần) | Tổ chức buổi đối thoại; mời chuyên gia, Hội đồng tư vấn (nếu có). - Mục đích của buổi đối thoại: Là cơ chế trao đổi trực tiếp giữa người khiếu nại và cơ quan có thẩm quyền nhằm: - Làm rõ nội dung khiếu nại;
- Cung cấp, đánh giá chứng cứ;
- Tạo điều kiện để các bên hiểu rõ quan điểm, tình tiết pháp lý hoặc kỹ thuật có liên quan.
- Thành phần tham gia: - Người khiếu nại;
- Cơ quan/đơn vị bị khiếu nại (nếu có);
- Chuyên gia tư vấn độc lập hoặc Hội đồng tư vấn (nếu được thành lập trong quá trình thẩm định lại).
- Bên liên quan (nếu được mời).
- Việc mời chuyên gia giúp đảm bảo tính chuyên môn, khách quan, chính xác trong việc đánh giá các vấn đề phức tạp, đặc biệt là kỹ thuật hoặc pháp lý.
- Tính chất pháp lý: Buổi đối thoại là bắt buộc trong một số trường hợp, nhằm tăng cường tính minh bạch, dân chủ và hiệu quả trong quá trình giải quyết khiếu nại. - Đây là bước quan trọng để hạn chế tranh chấp phát sinh tiếp theo, giúp đi đến quyết định giải quyết khiếu nại phù hợp, đúng luật và có sự đồng thuận cao hơn. | |
| Ra quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu | Được ban hành sau khi xem xét lại quyết định/thông báo bị khiếu nại. - Trường hợp có tình tiết mới: Nếu người khiếu nại không phải là chủ đơn nhưng cung cấp tình tiết mới quan trọng, thì phải tiến hành thẩm định lại.
- Căn cứ ra quyết định: Dựa vào kết quả thẩm định lại, cơ quan có thẩm quyền ra quyết định giải quyết khiếu nại chính thức.
| |
| Giải quyết khiếu nại lần hai: | Thời hạn: | - 45 ngày kể từ ngày thụ lý.
- Nếu vụ việc phức tạp → tối đa 60 ngày.
| |
| Trình tự thủ tục: | Tương tự lần đầu (trừ thẩm định lại) | 🔁 Lần hai |
8. Hiệu lực của các quyết định, thông báo khiếu nại:
| Nội dung | Tóm tắt |
| Hiệu lực của thông báo/quyết định bị khiếu nại: | Có hiệu lực trừ khi bị tạm đình thi hành chỉ bởi người giải quyết khiếu nại hoặc Tòa án. |
| Hiệu lực quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu của Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ: | - Sau 30 ngày kể từ ngày ký, nếu không có khiếu nại tiếp;
- Có thể kéo dài đến 45 ngày ở vùng sâu, vùng xa.
|
| Hiệu lực quyết định giải quyết khiếu nại lần hai của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ: | - Sau 30 ngày kể từ ngày ký;
- Có thể kéo dài đến 45 ngày ở vùng sâu, vùng xa.
|
| Nếu có khiếu nại lần hai: | - Người giải quyết khiếu nại lần đầu phải được thông báo trong vòng 10 ngày kể từ ngày thụ lý.
- Quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu chưa có hiệu lực pháp luật.
- Quyết định, thông báo bị khiếu nại ban đầu tiếp tục có hiệu lực cho đến khi có quyết định giải quyết khiếu nại lần hai.
|
| Người khiếu nại lần hai: | Người khiếu nại nên chủ động thông báo cho người giải quyết khiếu nại lần đầu về việc đã nộp đơn khiếu nại lần hai để: - Đảm bảo quyền lợi,
- Tránh việc thi hành quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu trong khi đang chờ Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ giải quyết khiếu nại lần hai.
|
LS. Huỳnh Đặng Hoàng Mai - Công ty Luật TNHH Vietthink
#sohuutritue #nhanhieu #IP #trademark #Vietthink
Tài liệu tham khảo:
- Luật Sở hữu trí tuệ số 50/2005/QH11 ngày 29 tháng11 năm 2005 của Quốc hội, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 7 năm 2006, được sửa đổi, bổ sung bởi: Luật số 36/2009/QH12 ngày 19 tháng 6 năm 2009 của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2010; Luật số 42/2019/QH14 ngày 14 tháng 6 năm 2019 của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm, Luật Sở hữu trí tuệ, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 11 năm 2019; Luật số 07/2022/QH15 ngày 16 tháng 6 năm 2022 của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2023.
- Luật Khiếu nại số 02/2011/QH13 ngày 11 tháng 11 năm 2011 của Quốc hội, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 7 năm 2012.
- Luật Tố tụng hành chính số 93/2015/QH13 ngày 25 tháng 11 năm 2015 của Quốc hội, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 7 năm 2016 được sửa đổi, bổ sung bởi: Luật số 55/2019/QH14 ngày 26 tháng 11 năm 2019 của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kiểm toán nhà nước, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 7 năm 2020; Luật Tổ chức Tòa án nhân dân số 34/2024/QH15 ngày 24 tháng 6 năm 2024 của Quốc hội, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2025.
- Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành luật khiếu nại Số 124/2020/NĐ-CP ngày 19 tháng 10 năm 2020, có hiệu lực kể từ ngày 10 tháng 12 năm 2020.
- Thông tư quy định chi tiết một số điều của luật sở hữu trí tuệ và biện pháp thi hành nghị định số 65/2023/NĐ-CP ngày 23 tháng 8 năm 2023 của chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Sở hữu trí tuệ về sở hữu công nghiệp, bảo vệ quyền sở hữu công nghiệp, quyền đối với giống cây trồng và quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ liên quan đến thủ tục xác lập quyền sở hữu công nghiệp và bảo đảm thông tin sở hữu công nghiệp số 23/2023/TT-BKHCN ngày 30 tháng 11 năm 2023, có hiệu lực kể từ ngày 30 tháng 11 năm 2023.