Trong khuôn khổ chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam, ngày 6/1/2020, đoàn thẩm phán Tòa án tối cao Hàn Quốc do Thẩm phán Park Hyun Soo dẫn đầu đã đến thăm Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội. Luật sư Lê Đức Bính - Bí thư Đảng ủy, PCN Đoàn Luật sư Hà Nội cùng đại diện một số hãng luật lớn của Thủ đô đã chủ trì tiếp đón và làm việc với đoàn. Luật sư Lê Đình Vinh – Giám đốc Công ty Luật Vietthink cũng tham dự sự kiện này.
Phát biểu chào mừng, Luật sư Lê Đức Bính đánh giá cao ý nghĩa chuyến thăm của đoàn thẩm phán Tòa án tối cao Hàn Quốc tại Đoàn Luật sư Hà Nội, coi đây là biểu hiện sinh động của tình đoàn kết, hữu nghị, hợp tác giữa các cơ quan tư pháp hai nước nói chung, giữa các tổ chức hành nghề luật sư của Việt Nam và các thẩm phán Hàn Quốc nói riêng. Kết quả chuyến thăm và làm việc sẽ góp phần nâng cao kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp của đội ngũ luật sư Thủ đô cũng như công tác quản lý hoạt động luật sư của Đoàn Luật sư Hà Nội.
(Quang cảnh buổi làm việc giữa Đoàn LS Hà Nội và đoàn Thẩm phán Tòa án tối cao Hàn Quốc)
Về phía Hàn Quốc, các thành viên trong đoàn bày tỏ sự ấn tượng về quy mô, tiềm năng và thế mạnh của Đoàn Luật sư Hà Nội với gần 5000 luật sư thành viên và hơn 1000 tổ chức hành nghề luật sư trực thuộc. Đặc biệt là những đóng góp của đội ngũ luật sư Thủ đô đối với sự phát triển của hệ thống tư pháp Việt Nam trong những năm qua, trong đó có việc tham gia bào chữa bảo vệ quyền lợi cho các thân chủ trong các vụ án lớn.
Sau phần đón tiếp, hai bên đã có cuộc tòa đàm xoay quanh nội dung án lệ và áp dụng án lệ từ kinh nghiệm của Hàn Quốc cũng như thực tiễn tại Việt Nam, đặc biệt là về khía cạnh áp dụng án lệ trong thực tiễn tranh tụng của các luật sư.
Tại Hàn Quốc, hệ thống án lệ đã được công nhận từ năm 1948. Theo pháp luật của Hàn Quốc, tất cả các bản án do Tòa án tối cao Hàn Quốc tuyên đều trở thành án lệ. Các bản án này sẽ được tập hợp và xuất bản theo nguyên bản để làm nguồn tư liệu pháp lý cho các thẩm phán, luật sư và giới nghiên cứu tham khảo. Tính đến nay đã có khoảng trên 80.000 án lệ và con số này tiếp tục tăng hàng năm. Trong thực tế, án lệ đã trở thành một nguồn căn cứ quan trọng được vận dụng trong hầu hết các vụ án do tòa án xét xử tại Hàn Quốc. Đối với mỗi vụ án, các luật sư có thể viện dẫn bất kỳ án lệ tương tự nào để làm căn cứ bào chữa cho các bị can, bị cáo. Tuy nhiên, Hội đồng xét xử có quyền chấp nhận hay không chấp nhận việc áp dụng án lệ trong từng vụ án. Trường hợp nhận thấy án lệ không có căn cứ hoặc thiếu tính thuyết phục thì Hội đồng xét xử hoặc các luật sư có thể kiến nghị Tòa án tối cao xem xét để sửa án lệ đó.
(Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm)
Ở Việt Nam, án lệ mới chỉ được công nhận trong hoạt động xét xử của tòa án trong những năm gần đây. Tuy nhiên, không phải mọi bản án do TANDTC tuyên đều đương nhiên trở thành án lệ, mà chỉ những bản án được Hội đồng thẩm phán TANDTC lựa chọn và công bố là án lệ thì mới có giá trị áp dụng. Tính đến nay TANDTC mới chỉ lựa chọn và công bố khoảng 20 án lệ. Mặt khác, các bản án khi được chọn làm án thể thường không còn được giữ nguyên bản, mà đã có sự chỉnh sửa, biên tập lại bởi các thành viên Hội đồng thẩm phán TANDTC. Do vậy, có thể nói án lệ ở Việt Nam là sự kết hợp giữa các bản án đã tuyên và sự tổng kết, hướng dẫn của TANDTC. Chính vì đặc điểm này mà việc áp dụng các án lệ trong thực tiễn xét xử tại tòa án Việt Nam thường gặp khó khăn và chưa đem lại hiệu quả như mong muốn. Bởi lẽ đó, những kinh nghiệm thực tiễn từ việc công nhận và áp dụng án lệ tại Hàn Quốc sẽ rất hữu ích trong việc hoàn thiện hệ thống án lệ cũng như áp dụng án lệ vào thực tiễn xét xử tại Việt Nam trong thời gian tới.
Trên cơ sở kết quả trao đổi giữa hai bên, đại diện Đoàn Luật sư Hà Nội đã đưa ra gợi ý về việc hai bên có thể tổ chức các cuộc tọa đàm quy mô lớn hơn về chủ đề án lệ dành riêng cho đối tượng là các luật sư đang hành nghề tại Việt Nam. Phía Hàn Quốc đã ghi nhận đề xuất này và hứa sẽ nghiên cứu và phản hồi trong thời gian sớm nhất.
Vietthink News